Staw skroniowo-żuchwowy jest stawem parzystym, który łączy żuchwę z czaszką (z jej kością skroniową). To jeden z najczęściej eksploatowanych stawów naszego ciała. Do jego ruchów należy opuszczanie żuchwy (otwieranie), podnoszenie (zamykanie), wysuwanie, cofanie oraz ruchy boczne. W związku ze szczególną ruchomością i stałą mobilnością (wykonuje około 1500-1800 ruchów na dobę – jedzenie, mówienie, ziewanie, itp.) staw ten wyjątkowo narażony na liczne przeciążenia. Powstałe w wyniku tego dysfunkcje rzutują na nieprawidłowe położenie dolnej szczęki względem górnej. Powiązany w sposób funkcjonalny mięśniami i więzadłami z odcinkiem szyjnym kręgosłupa, staw skroniowo-żuchwowy, może negatywnie odbić się na zdrowiu lub komforcie pacjenta, upośledzając codzienne funkcjonowanie i wywołując – teoretycznie tylko nie związane z nim – bóle głowy czy szyi. Trzeba wiedzieć, że w bezpośrednim sąsiedztwie stawu skroniowo-żuchwowego biegną liczne nerwy i naczynia krwionośne. W przypadku ich ucisku spowodowanego dysfunkcją stawu, mogą one dawać objawy laryngologiczne lub nawet neurologiczne, by wymienić: zawroty głowy, mdłości, dzwonienie lub szumy w uszach. Co ciekawe dysfunkcje stawu tego stawu są obecnie tak powszechne, że dotyczą one niemal 60 % populacji.
O problemach w stawie skroniowo-żuchwowym informują: zaburzenia symetrii twarzy; bezpośredni ból w samym stawie; ograniczenia ruchu lub zwiększony jego zakres; poranna sztywność w okolicy żuchwy; zacinanie się stawu; ból przy przeżuwaniu, ziewaniu, gryzieniu; wyraźne trzaski lub przeskakiwanie stawu; bóle głowy, bóle okolicy szyi, karku, twarzy czy ramion, a nawet pleców; nadmierne napięcie mięśnia mostkowo-obojczykowo-sutkowego; bruksizm (zgrzytanie zębami); bóle migrenowe; wspomniane zawroty głowy i mdłości.
Okoliczności powstania zaburzeń funkcjonalnych i nieprawidłowości mogą być różnorakie. Mogą być one następstwem zmian degeneracyjnych kości i stawów, podwichnięcia krążka stawowego lub nadmiernego napięcia mięśni biorących udział w żuciu. Dodatkowo na problemy ze stawem skroniowo-żuchwowym mogą mieć wpływ:
– wady zgryzu,
– ubytki w uzębieniu,
– obgryzanie paznokci, przygryzanie warg,
– stosowanie protez zębowych,
– wady postawy,
– urazy w obrębie twarzoczaszki,
– zabiegi operacyjne lub kosmetyczne,
– stres,
– permanentne zaciskanie zębów
– bardzo częste żucie gumy,
Terapia stawu skroniowo-żuchwowego jest kompleksowym podejściem zarówno do samej dysfunkcji stawu jak i samego bólu. Najczęściej jest wieloetapowa i wymagająca także współpracy od pacjenta. Opiera się na regularnych wizytach, ale i samodyscyplinie i regularnych ćwiczeniach wykonywanych przez zainteresowanego.
Postępowanie terapeutyczne zwykle obejmuje kompilację metod, wśród których należy wymienić farmakoterapię. W jej ramach, w celu łagodzenia bólu i nadmiernego napięcia mięśniowego, stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwzapalne czy relaksujące mięśnie. W skrajnych przypadkach może być zlecona blokada lub ostrzykiwanie toksyną botulinową w celu rozluźnienia napięcia mięśniowego. W niektórych stanach włącza się także leki psychotropowe w celu pozbycia się nadmiernego napięcia i stresu.
Kolejny obszar w terapii stawu skroniowo-żuchwowego stanowi fizjoterapia, wraz z jej częścią składową – fizykoterapią. Można tu mówić o ćwiczeniach mięśni twarzy, szyi i szerokim spektrum technik masażu, których celem jest nie tylko złagodzenie bólu i napięcia, ale także i rozluźnienie i poprawa ruchomości stawów skroniowo-żuchwowych. Z zabiegów fizykalnych szczególnie polecane są: ciepłolecznictwo (nagrzewania, okłady, promieniowanie podczerwone – Sollux); elektroterapia; magnetostymulacja; leczenie ultradźwiękami i laserem niskoenergetycznym.
Dobre wyniki dają techniki manipulacyjne stawów i tkanek miękkich, dzięki którym zwiększa się ruchomość w miejscach gdzie jest ona mocno ograniczona. W przypadku nadmiernie napiętego mięśnia mostkowo- obojczykowo–sutkowego sprawnie odciąża, spełniając oczekiwania terapii – kinesiotaping. W przypadku wad zgryzu mogą być zalecone aparaty ortodontyczne
Integralną część terapii stanowi edukacja pacjenta, w czasie której przekazuje się niezbędny zasób wiedzy, jak np.: unikania gryzienia przednimi zębami, długiego przeżuwania, rezygnacji z żucia gumy, zaciskania zębów, kontroli ruchomości żuchwy, unikania stresów, itp.
Jeżeli potrzebujesz pomocy fizjoterapeuty w Rzeszowie zapraszamy do KONTAKTU. Prowadzimy rehabilitację pacjentów z dysfunkcją stawu skroniowo-żuchwowego oraz bólem twarzy. Pomagamy pacjentom w Rzeszowie bez względu na wiek.
Fizjoterapeuta Rzeszów