Leczenie kręgozmyku – Spondylolisteza (kręgozmyk) jest nie tylko schorzeniem kręgosłupa ale pośrednio i narządu ruchu. Powstaje na skutek przemieszczenia kręgów względem siebie doprowadzając tym samym do niestabilności kręgosłupa. Dolegliwość tą często określa się jako podwichnięcie kręgu.
W przypadku kręgozmyku, najczęściej krąg wyższy – wraz z całym odcinkiem leżących nad nim kręgów – zsuwa się ku przodowi względem kręgów leżących poniżej. Rzadko, zachodzi reakcja odwrotna, zwana retrozmykiem, gdzie kręg wyższy zsuwa się ku tyłowi.
Przypadłość ta najczęściej występuje w dolnym odcinku kręgosłupa lędźwiowego na wysokości segmentów L4-L5 lub L5-S1, gdzie siły nacisku są największe. Oprócz wspomnianej niestabilności kręgozmyk powoduje całkowity spadek sprawności pacjenta i pojawienie się dolegliwości bólowych. Promieniują one od centrum przemieszczenia kręgów, aż do kończyn dolnych. Szczególnie dają znać o sobie przy zmianie pozycji, przy wstawaniu i siadaniu. Wraz z dolegliwościami bólowymi pojawiają się nierzadko różne objawy neurologiczne, zaburzenia mięśni, zaburzenia czucia, kłopoty z utrzymaniem moczu, zaburzenia potencji. Z mniej uciążliwych zwiększona lordoza lędźwiowa, fałdy lędźwiowe i zwisające pośladki.
Kręgozmyk może być efektem bezpośredniego urazu kręgosłupa, tj. jak: upadek czy mocne uderzenie lub też powstać na fundamencie dysplastycznym (kręgosłup z wrodzonymi wadami, jak ubytki stawów kręgowych czy łuków). Do jego powstania przyczyniają się również zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa lub przerwanie zwężenia łuku kręgowego. Chociaż ta ostatnia przypadłość – przerwanie łuku kręgu w miejscu węziny – może ale nie musi powodować zmiany położenia kręgów to bardzo często stanowi podstawę do rozwoju kręgozmyku.
Poza wymienionymi, istnieją inne skłonności do kręgozmyku, związane z charakterem wykonywanej pracy, prowadzonym trybem życia pacjenta. Uprawianie aktywności fizycznej, środowiskiem zewnętrznym i czynnikami osobniczymi, jak: typ budowy ciała, wiek, płeć czy nawet rasa. Również pewna grupa uprawianych sportów w sposób szczególny „przyczynia się” do możliwości wywołania kręgozmyku. Należą do niej dyscypliny takie jak: gimnastyka artystyczna, podnoszenie ciężarów, skoki wzwyż, skoki o tyczce, zapasy, łyżwiarstwo figurowe czy futbol amerykański.
Kręgozmyk nie należy do wad wrodzonych, a jest wadą nabytą – rozwojową. Coraz częściej wykrywany jest w grupie młodych pacjentów pomiędzy 11 – 20 rokiem życia. Najczęściej jednak w przedziale wieku między 25 – 35 lat.
Kręgozmyk stosunkowo łatwo jest zdiagnozować na podstawie zdjęcia RTG. Zwłaszcza jeśli wykonano je w projekcji bocznej. Pomocne, a nawet bardziej szczegółowe w ocenie, będą inne badania obrazowe jak RMI i TK.
Dobór terapii i rodzaj leczenia kręgozmyku zależny będzie od stopnia jego zaawansowania i istniejących zmian, a stopień ten określa specjalnie opracowana – klasyfikacja Meyerdinga, wg. której:
– przesunięcia kręgów mniejsze niż 25% względem siebie – stopień I
– przesunięcie w granicach 25-50% – stopień II
– przesunięcia w granicach 50-75% – stopień III
– przesunięcie powyżej 75% – stopień IV
– utrata styczności kręgów – oznacza ześlizgnięcie kręgów całkowite
Leczenie kręgozmyku I i II stopnia – o niewielkich stopniach zaawansowania – określa się jako zachowawcze. Trwa do 3 miesięcy i polega na odciążeniu kręgosłupa. W fazie ostrej, może okazać się niezbędne unieruchomienie pacjenta w łóżku i podanie mu odpowiednich leków, ograniczających ból, działających przeciwzapalnie i rozluźniająco. Po ustąpieniu bólu pacjent zaopatrywany jest w gorset (sznurówkę ortopedyczną) i powinien zostać wdrożony w ćwiczenia wzmacniające, funkcjonalne i stabilizujące wrażliwy odcinek kręgosłupa. Pacjent powinien również uczestniczyć w przebudowie swojego stylu życia.
Bardziej zaawansowane zmiany kręgozmyku nie kwalifikują się do leczenia zachowawczego lecz do zabiegu chirurgicznego, który dobierany jest indywidualnie pod pacjenta, z uwzględnieniem jego wieku, stanu zdrowia, głębokości zmian czy istniejących dolegliwości bólowych i związanych z nimi objawami neurologicznymi.
Coraz bardziej popularnym zabiegiem jest przezskórna stabilizacja transpedikularna. Wymaga ona jedynie czterech niewielkich nacięć na skórze, przez które wprowadzane są śruby stabilizujące. Zabieg jest na tyle mało inwazyjny, że już na drugi dzień po nim pacjent wraca do domu, a po upływie niecałego miesiąca może z powodzeniem wrócić do aktywności zawodowej.
W leczeniu kręgozmyku niezbędne jest postępowanie rehabilitacyjne. Rehabilitacja kręgozmyku prowadzona jest pod kątem poprawy możliwości funkcjonalnych i stabilizacyjnych kręgosłupa, a jej rdzeń stanowi reedukacja posturalna chorego. W czasie kuracji odpowiednie techniki i dobrane ćwiczenia likwidują dysproporcje napięciowe dolnego odcinka kręgosłupa i miednicy. Wzmacniają mięśnie posturalne i stabilizują cały układ. Finalnie, fizjoterapeuta wraz z pacjentem odtwarza prawidłowy wzorzec poruszania się. Rekonwalescencję kręgozmyku przyspieszają towarzyszące jej zabiegi fizykalne. Łagodzą one dolegliwości bólowe, działają rozluźniająco.
Jeżeli potrzebujesz pomocy dobrego fizjoterapeuty w Rzeszowie zapraszamy do KONTAKTU.
Dobry Fizjoterapeuta Rzeszów