Leczenie zespołu cieśni nagdarstka. Pojawiające się coraz częściej mrowienie, drętwienie, nieprzyjemne doznania czuciowe w okolicy kciuka, palca wskazującego czy w połowie palca serdecznego są najprawdopodobniej pierwszymi symptomami zespołu cieśni nadgarstka. Z czasem, gdy przypadłość ta jest nieleczona, do występujących objawów mogą dołączyć symptomy poważniejsze z zanikiem mięśni włącznie.
Zespół cieśni nadgarstka lub inaczej zespół kanału nadgarstka to rodzaj schorzenia. Polega ona na zaciśnięciu we wspomnianym kanale wychodzącego ze splotu ramiennego nerwu pośrodkowego. Zatem jak do tego dochodzi?
Jego powstawaniu zwykle sprzyja przeciążenie ręki (przeważnie dominującej), stąd zespół cieśni nadgarstka najczęściej pojawia się u osób wykonujących dłońmi, rękoma powtarzające się w nieskończoność czynności. Cierpią na nie pracownicy taśmowi; robotnicy budowlani układający cegły, trzymający łopatę, przykręcający śruby wciąż tym samym ruchem. Doskwiera ona gospodyniom domowym, matkom których nadgarstki są przeciążone nieustannym podnoszeniem niemowlaka, u kobiet bujaniem na rękach czy przytrzymywaniem przy piersi zwykle w nienaturalnej dla nadgarstków pozycji. Wypada tu wymienić również informatyków i stenotypistki stukające godzinami w klawiaturę, dziennikarzy, grafików komputerowych, pisarzy. Rowerzyści pokonujący długie trasy, zwłaszcza ci ze źle dobranymi uchwytami na kierownicy, muzycy, fryzjerzy i pakowacze to kolejna grupa ryzyka.
Ale zespół cieśni nadgarstka może również pojawić się bez wyraźnej przyczyny. A u jego podstaw mogą stać zapomniane i źle wygojone złamania lub nawet zwichnięcia w obrębie nadgarstka, powstające z wiekiem zmiany zwyrodnieniowe, zaburzenia hormonalne, stany zapalne, obrzęki pochewek pokrywających ścięgna. Nie bez znaczenia dla postępów tej przypadłości są przebyte choroby reumatyczne (RZS, dna moczanowa czy twardzina układowa), choroby gruczołów dokrewnych (niedoczynność tarczycy), cukrzyca, pojawiające się w obrębie nadgarstka gangliony, tłuszczaki czy kostniaki.
Trzeba wiedzieć, że kanał nadgarstka ma postać wąskiego tunelu przez który biegną zarówno nerw pośrodkowy jak i ścięgna zginaczy palców dłoni. Z jednej strony kanał ten ograniczony jest przez osiem kości nadgarstka, a z drugiej przez więzadło poprzeczne. Miejsca więc tam niewiele i z tego powodu każda najmniejsza patologiczna zmiana skutkuje ciasnotą, a przez to uciskiem wspomnianego nerwu pośrodkowego. Co więcej, przy ucisku włókna nerwowe nie są prawidłowo odżywiane, co dodatkowo nasila obrzęk i dolegliwości. Z czasem może doprowadzić to do funkcjonalnego ograniczenia nerwu i jego zmian degeneracyjnych. Zatem, jeśli w porę zareagujemy i wspomniany ucisk zostanie zlikwidowany nerw wróci do swojej funkcjonalności i w pełni się zregeneruje. Co ciekawe kobiety zapadają na zespół cieśni nadgarstka około trzech razy częściej niż mężczyźni.
Przy zespole cieśni nadgarstka upośledzeniu ulegają czynności chwytne dlatego powszechną jest trudność utrzymania przedmiotów. Z czasem samą dłoń trudno jest zacisnąć w pieść, wykonać nią precyzyjny rysunek czy szczegółową pracę manualną (wycinanie, przyszywanie, zapinanie). Zdarza się w niej uczucie przepływającego prądu. Ręka zaczyna boleć już nie tylko w trakcie wykonywania czynności ale i również poza nimi – w trakcie spoczynku. Czucie tracą opuszki palców. W konsekwencji może dochodzić do zaników mięśniowych i kompletnej degeneracji nerwu. I wówczas – co jest złudne – dolegliwości bólowe stają się mniej kłopotliwe ale funkcje dłoni są nadal upośledzone.
Przedstawiciele grup ryzyka, w ramach profilaktyki, powinni codziennie stosować ćwiczenia rozciągające rąk i dłoni. Zmieniać pozycję pracy i nie utrwalać dotychczasowych wzorców. Pomocnym w rehabilitacji są zabiegi fizykalne – głównie elektroterapia, ultradźwięki i pole magnetyczne. Zmniejszają one dolegliwości bólowe i poprawiają funkcjonalność dłoni. Na wczesnym etapie występowania dolegliwości egzamin zdaje również masaż powięziowy i terapia punktów spustowych zmniejszająca restrykcje tkankowe w obrębie nadgarstka.
Jednakże wspomniane działania nie rozwiązują przyczyny problemu. Gdy dolegliwość będzie się nasilać najpewniejszym i najszybszym jest wówczas postępowanie chirurgiczne, w trakcie którego new pośrodkowy zostanie odbarczony (uwolniony z ucisku). Z kolei po operacji czas pełnego powrotu do zdrowia przyspieszy delikatny masaż i prowadzone przez fizjoterapeutę proste ćwiczenia dłoni. Pacjenci po tego typu zabiegu wspomagani późniejszą rehabilitacją zwykle wracają do pełnej sprawności po 3 tygodniach.
Zespół cieśni nadgarstka jest łatwo uleczalny. Można by wręcz powiedzieć, że przy obecnych osiągnięciach medycyny to przypadłość nawet marginalna – jednakże nieleczona prowadzi do trwałych dysfunkcji i kalectwa.
Dobry Fizjoterapeuta Rzeszów