Do nadrzędnych zadań kręgosłupa należy: utrzymywanie naszego ciała w pozycji pionowej, zapewnienie ruchomości, równowagi, przenoszenie obciążeń i amortyzacja oraz ochrona rdzenia kręgowego. Kręgosłup to również miejsce przyczepu szeregu mięśni i więzadeł. Złożoność i mnogość funkcji jakie posiada naraża go na szereg przeciążeń i kontuzji. A niemal każde zaburzenie w jego strukturze czy napięciu rzutuje bezpośrednio na stan zdrowia, sprawności, funkcjonalność i komfort życia pacjenta.
Obecny styl życia niestety sprzyja patologii kręgosłupa. A problem z nim u coraz większej grupy pacjentów to już codzienność. Zmiany zwyrodnieniowe, osteoporotyczne, przeciążenia, dysharmonia napięciowa, zaburzenia symetrii, pogłębiające się wady postawy to główne powody mające swoje źródło w siedzącym trybie życia. Ale również w nadwadze, braku ruchu, a tym samym szeroko pojętym braku profilaktyki kręgosłupa.
Zwłaszcza siedzący tryb życia destrukcyjnie wpływa na kręgosłup. Osłabione w takiej pozycji mięśnie, nadmierne rozciągnięte więzadła, zaburzona statyka sprawiają, że z czasem, siły nacisku wypychają krążek międzykręgowy (niczym mydło z mokrych rąk) ku tyłowi. „Uwalniający” się w ten sposób dysk, albo jego fragment, doprowadza do podrażnienia lub ucisku rdzenia kręgowego bądź jego korzeni, co skutkuje paraliżującym, wykluczającym jakiekolwiek funkcjonowanie, bólem. Wówczas mówimy o dyskopatii albo bólach korzeniowych. Takiemu bólowi może towarzyszyć mrowienie, pieczenie czy drętwienie.
W zależności od miejsca ucisku, ból może promieniować do innych części ciała. Może np. blokując odcinek szyjny, dając objawy chorób wewnętrznych, doprowadzając do przewlekłego bólu lędźwi i krzyża.
Jak zatem powinna wyglądać profilaktyka kręgosłupa?
Po pierwsze musimy zadbać o jego anatomiczne krzywizny. Łuki, w które „wyposażyła” nas natura są naturalnym amortyzatorem. Pozwalają doskonale znosić siły nacisku i przeciążenia. Przypomnijmy sobie choćby łukowate sklepienia monumentalnych gotyckich katedr zdolne utrzymać potężne konstrukcje. Dlatego każde zaburzenie konstrukcyjne, zniesienie lub spłycenie jednej z krzywizn skutkuje opisanymi wyżej następstwami.
Oczywiście przyczyny bólu kręgosłupa wynikać mogą również z pewnych schorzeń, chorób oraz innych czynników. Można tu wymienić: kompresyjne złamanie kręgów, rozwarstwienie aorty, zapalenie opon mózgowych, różnego rodzaju anomalie układu pokarmowego, choroby autoimmunologiczne, czy choćby zapalenie stawów kręgosłupa.. . Jednak pomijając te przypadki, w przeważającej ich większości, na bóle i stany chorobowe kręgosłupa „pracujemy” sami. Zapominamy zupełnie, że jego kondycja i sprawność w znacznej mierze uzależniona jest od naszego postępowania. Warto przy tym zauważyć, że nie tyle „przebieg” kręgosłupa, ale jego prawidłowa eksploatacja jest tą bardziej istotną stroną medalu. Myśląc o profilaktyce, najlepiej by było jakby profilaktyka kręgosłupa została wdrożona zanim pojawią się objawy bólowe.
Nasz kręgosłup przystosowany jest do ruchu, stąd nie powinniśmy stronić od systematycznej aktywności fizycznej. Jogging, nordic walking, joga, wszelkie odmiany gimnastyki, pływanie są jak najbardziej wskazane. Najmniej pożądanym dla kręgosłupa jest siedzenie, w czasie którego w większości przypadków znoszone są naturalne jego krzywizny. Więcej – nawet podczas leżenia kręgosłup jest narażony na obciążenia. Dlatego, by podczas snu, zapewnić komfort naszym plecom powinniśmy zrezygnować z miękkich materaców i stert poduszek zaburzających naturalne ułożenie kręgosłupa. Zwykle, zapewniając te podstawowe warunki naszemu kręgosłupowi, poradzi on sobie „bezstresowo” sam z codziennymi obciążeniami.
A co jeżeli już nasz kręgosłup znajdzie się w potrzebie?
Gdy pojawią się problemy bólowe kręgosłupa, a jeszcze gorzej gdy dają one o sobie znać od dłuższego czasu, zalecana jest wizyta u lekarza. Z reguły kończy się ona skierowaniem i konsultacjami u fizjoterapeuty. Tam, w czasie wywiadu i badań funkcjonalnych, ustala się problem, lokalizuje jego miejsce i ordynuje rodzaj terapii. Przeważnie dysfunkcje można zlikwidować technikami manipulacyjnymi. W toku kuracji mogą być wykorzystywane – łagodzące objawy bólowe i zapalne – zabiegi fizykalne, jak:
Wspomniane wyżej zabiegi i terapie z pewnością przywrócą nam sprawność, ale pamiętać należy, że proces ten wymaga czasu (różnie u każdego), cierpliwości, zaangażowania i współpracy samego pacjenta. Po powrocie do sprawności zawsze należy mieć na uwadze, ewentualny nawrót objawów. I od nas samych będzie zależało czy do tego dopuścimy czy nie. Istotną bowiem rolę w rehabilitacji pacjenta odgrywa edukacja, w trakcie której zapoznaje się go z niezbędnymi działaniami z zakresu profilaktyki kręgosłupa.
W jej ramach informuje się chorego co może, a czego w profilaktyce kręgosłupa powinien unikać. Zwraca się przy tym uwagę na ergonomię w pracy, odpowiednią technikę przy podnoszeniu przedmiotów, prawidłową dietę i nawodnienie. Ważne jest również przyjmowane pozycje, wsiadanie i wysiadanie z samochodu, wstawanie z łóżka, unikanie wysokich obcasów, czy dobór odpowiedniej aktywności. Wbrew zalecanej aktywności, nie każdy jej rodzaj jest odpowiedni dla naszego kręgosłupa. Wraz z fizjoterapeutą należy wybrać taką aktywność fizyczną, która nie będzie pogłębiała schorzenia.
Na koniec warto pamiętać – profilaktyka kręgosłupa to działania wyprzedzające i co niezmiernie istotne – konsekwentne i systematyczne. Jeżeli odczuwasz dolegliwości bólowe kręgosłupa, pleców i potrzebujesz pomocy dobrego fizjoterapeuty w Rzeszowie, który pomoże usprawnić funkcjonowanie na co dzień zapraszam do KONTAKTU.
Dobry Fizjoterapeuta Rzeszów
INFORMACJA
W dniach
od 26.05. do 2.06. br.
gabinet rehabilitacyjny
Fizjo Effect
będzie nieczynny.
