Dyskopatia odcinka szyjnego kręgosłupa – objawy, przyczyny, leczenie
Dyskopatia odcinka szyjnego kręgosłupa
O dyskopatii kręgosłupa możemy mówić wówczas, gdy dochodzi do powstania przepukliny krążka międzykręgowego lub gdy innego rodzaju zmiany patologiczne zapoczątkowują chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa szyjnego. W jej trakcie wydobywająca się na zewnątrz zawartość jądra miażdżystego dysku powoduje ucisk podrażniający nerwy rdzeniowe, wywołując przy tym ból. Bardzo często dolegliwości są rezultatem stanu zapalnego w okolicach uciskanego nerwu i miejscowego obrzęku wywołanego wspomnianym uciskiem. Przepuklina jądra miażdżystego obejmuje nie tylko sam krążek, ale również fragmenty pierścienia włóknistego. Niekiedy także elementy chrzęstne, kostne i więzadłowe.
Krążki międzykręgowe są tworami o galaretowatej gęstej konsystencji otoczonej pierścieniem włóknistym. Ich zadaniem jest pełnienie amortyzacji dla wszystkich segmentów kręgosłupa. Jednakże wskutek nagłych zmian, krążki międzykręgowe kręgosłupa mogą ulec uszkodzeniu i przemieszczeniu do kanału kręgowego. Wówczas nacisk krążka międzykręgowego na opony mózgowo-rdzeniowe, korzenie nerwowe lub bezpośrednio na sam rdzeń, inicjuje ból, i w zależności od jego nasilenia, może on promieniować aż do kończyn. Objawy te mogą nasilać się podczas ruchu, kaszlu czy kichania.
Tego typu schorzenie szyjne może prowadzić do znacznego ograniczenia komfortu życia i prowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych.
Szczególnie niebezpiecznym jest bezpośredni ucisk na rdzeń kręgowy, gdyż oprócz wspomnianych dolegliwości bólowych prowadzi do niedokrwienia rdzenia kręgowego, a z czasem do tzw. mielopatii (uszkodzenia rdzenia kręgowego, wywołanego przez ucisk naczyń krwionośnych). W konsekwencji niedotlenienia wywołanego niedokrwieniem rdzenia kręgowego, w tkance nerwowej powstają mikroudary ze znacznym zaburzeniem lub utratą funkcji – czyli upośledzeniem sprawności z trwałym inwalidztwem włącznie.
Objawami dyskopatii mogą być: zawroty głowy; uczucie sztywności karku; ból w odcinku szyjnym kręgosłupa promieniujący do potylicy i głowy; nasilanie bólu podczas ruchów głowy lub obracania i zginania odcinka szyjnego; bolesne drętwienia barku lub ręki; mrowienia; niekontrolowane, bolesne skurcze mięśni; osłabienie siły mięśniowej kończyny górnej w szczególności mięśni dwugłowych, trójgłowych oraz mięśni rąk w ogóle.
Chociaż dyskopatia może dotyczyć całej długości kręgosłupa, to najczęściej jej symptomy ujawniają się w odcinku szyjnym i lędźwiowym. Związane to jest z obciążeniem (w przypadku odcinka lędźwiowego) lub sporą ruchomością (odcinek szyjny). Coraz częściej dyskopatia dotyka osoby młode, już po 20 roku życia.
Przyczyny dyskopatii szyjnej są zróżnicowane. Najczęściej wynikają: z procesów starzenia się organizmu, przebytych urazów, przeciążeń, zmian zwyrodnieniowych czy wad postawy. Czynnikiem ryzyka może być również genetyka oraz praca wymagająca długotrwałego utrzymania głowy w jednej pozycji.
Powstaniu dyskopatii sprzyjają:
Skuteczne leczenie dyskopatii polega na wczesnym rozpoznaniu przypadłości oraz wprowadzeniu odpowiednich metod terapeutycznych. Nasilanie objawów będzie zależne od tego czy na wstępnym etapie leczenia uda się wyeliminować czynniki ryzyka.
Rozpoznanie dyskopatii
W diagnostyce dyskopatii, oprócz wywiadu i występujących jej typowych objawów, korzysta się z badań obrazowych, jak: rentgen (RTG) i rezonans magnetyczny (RM). Badanie RTG jest pomocne zazwyczaj we wczesnych okresach pourazowych w celu wykluczenia zmian kostnych. Z kolei rezonans magnetyczny pomocny jest na każdym etapie rozwoju choroby. Dobrze obrazuje struktury pozakostne i powiązania anatomiczne w obrębie kanału kręgowego.
Leczenie dyskopatii szyjnej
Leczenie dyskopatii kręgosłupa szyjnego można podzielić na leczenie objawowe (nieoperacyjne) oraz leczenie chirurgiczne (operacyjne).
Pierwszym krokiem w walce z dyskopatią szyjną jest nieoperacyjne leczenie objawowe. Jego celem jest maksymalne zmniejszenie dolegliwości w oczekiwaniu na naturalne procesy regeneracyjne. Najczęściej polega ono na leczeniu farmakologicznym, poprzez podanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych czy rozluźniających mięśnie. Wspomagająco wdraża się również rehabilitację w obszarze kinezyterapii lub fizykoterapii. W postępowaniu rehabilitacyjnym może być wykorzystany kołnierz ortopedyczny, który pozwala pacjentowi na czasowe unieruchomienie odcinka szyjnego kręgosłupa lub odciążający wyciąg szyjny. W tego rodzaju schemacie postępowania, nawet przy zaostrzonej dyskopatii, objawy bólowe mogą trwać od kilku do kilkunastu dni. W przypadku dłużej utrzymujących się objawów (3-4 tyg.), wypada wykonać rezonans magnetyczny (RM), który powinien precyzyjnie wskazać przyczynę dolegliwości.
Poważniejsze przypadki, mogą wymagać leczenia chirurgicznego, a wskazaniem do tego są przeważnie stałe, uporczywe dolegliwości bólowe, które nie dość, że utrzymują się przez klika do kilkunastu tygodni, to nierzadko towarzyszą im deficyty neurologiczne ze wspomnianymi już zaburzeniami czucia rąk czy osłabieniem siły mięśniowej kończyn włącznie. Do zabiegu chirurgicznego kwalifikuje się również pacjentów z widoczną w obrazie RM, dużą przepukliną krążka międzykręgowego i z uciskiem na struktury anatomiczne.
W takich przypadkach operacyjnie usuwane są fragmenty krążka, w celu odbarczenia kanału kręgowego i uwolnienia pacjenta od bólu. W niektórych przypadkach koniecznym może okazać się usuniecie całego, dotkniętego chorobą krążka i zastąpienie go implantem. Zadaniem implantu jest stabilizacja kręgosłupa i zapewnienie mu prawidłowej biomechaniki.
W ramach profilaktyki pierwotnej zaleca się przede wszystkim unikanie przeciążeń kręgosłupa, umiarkowaną aktywność fizyczną, redukcję i utrzymywanie prawidłowej masy ciała oraz niepalenie papierosów.
Ale nawet zdrowy styl życia w wielu przypadkach nie wystarczy, by zapobiec rozwojowi dyskopatii. W takim przypadku, poza leczeniem objawowym, wskazane są fizykoterapia i odpowiednie ćwiczenia, które poprawiają siłę mięśni, ruchomość i statykę kręgosłupa. Wzmocnienie struktur mięśniowych oraz funkcjonalna poprawa ruchomości stawów międzywyrostkowych z pewnością odsunie widmo potencjalnych dolegliwości i przyczyni się do poprawy komfortu życia.
Jeżeli jesteś zainteresowany pomocą fizjoterapeuty, masażami naszym gabinecie fizjoterapeutycznym w Rzeszowie zapraszamy do KONTAKTU!
Fizjoterapeuta Rzeszów