Obrzęki nóg – przyczyny i jak sobie z nimi radzić?
Obrzęki nóg są dolegliwością, która dotyka wiele osób i to bez względu na wiek. Najczęstszą przyczyną pojawiania się obrzęków jest niewydolność żylna kończyn dolnych. Może ona wynikać z chorób układu sercowo-naczyniowego: zastoinowej niewydolności serca, przewlekłej niewydolności żylnej, czy zakrzepicy żył głębokich. Ale to nie jedyne przyczyny dolegliwości. Do obrzęków może doprowadzić również: ciężka praca fizyczna, ciągła praca w jednej stałej pozycji (stojąca bądź siedząca), ucisk, przegrzanie, urazy mechaniczne, odwodnienie organizmu, infekcje, choroby tarczycy, nadmiar soli w diecie, zaburzenia mikrokrążenia i gospodarki wodnej, stany zapalne, niewydolności wątroby, stosowanie niesteroidowych leków przeciwzapalnych, problemy z działaniem układu limfatycznego czy niedowaga. Obrzęki bardzo często towarzyszą kobietom w ciąży lub podczas menstruacji.
Mechanizm ich powstawania jest stosunkowo prosty. Utrzymując przez dłuższy czas jedną pozycję, nawet siedzącą, można doprowadzić do niewydolność zastawek żylnych, odpowiadających za prawidłowy odpływ krwi żylnej. W wyniku tego wzrasta ciśnienie, pod wpływem którego wydostający się z naczyń płyn, pod wpływem grawitacji, przedostaje się do tkanek podskórnych, gromadząc się między komórkami, dając efekt obrzęku. W ten sposób organizm chroni naczynia krwionośne przed ich uszkodzeniem. Same obrzęki często zamiennie nazywane są wysiękami lub przesiękami. Najczęstszymi pojawiającymi się na nogach, są obrzęki jednostronne, przewlekłe, symetryczne albo ciastowate.
Wraz z obrzękami mogą występować inne, towarzyszące im objawy, by tylko wymienić:
W arsenale domowych sposobów, istnieje wiele patentów na przeciwdziałanie tej uciążliwej dolegliwości. W postępowaniu przeciwobrzękowym najczęściej zaleca się ruch i ćwiczenia fizyczne. Ćwiczenia, zwłaszcza te, które angażują mięśnie nóg, mogą pomóc w poprawie krążenia krwi.
Popularną metodą są zimne okłady i moczenie nóg w zimnej wodzie. Nie bez znaczenia będzie tu unoszenie kończyn w górę, powyżej poziomu serca, co pomaga w redukcji płynu w nogach.
Warto przy tym unikać gorąca – np. gorących kąpieli, sauny i innych źródeł ciepła, które mogą przyczynić się do rozszerzenia naczyń krwionośnych i zatrzymania płynów.
Nawadnianie to kolejna istotna kwestia. Nietypowo, picie większej ilości wody może pomóc w utrzymaniu równowagi płynów w organizmie. Oczywiście należy przy tym unikać alkoholu. Warto pić herbatę z pokrzywy, hibiskusa, kopru lub mniszka lekarskiego. Takie napary wspomagają pracę nerek i działają moczopędnie. Przyśpieszają ponadto usuwanie nadmiaru wody z organizmu. By działały efektywnie należy wypijać dziennie 1-2 szklanki wybranego naparu.
Skoro mowa o nawadnianiu, nie należy zapominać o zdrowej diecie. W tej kwestii należy ograniczyć spożycie soli, gdyż jej nadmiar zwykle przyczynia się do zatrzymywania płynów, w tym także zawierające jej spore ilości jedzenie z fast foodów. Nie poleca się również słodyczy. Zaleca się za to spożywanie większej ilości warzyw, błonnika, białka i owoców – w szczególności działających moczopędnie: arbuzów, czereśni i truskawek. W przeciwobrzękowej diecie nie powinno zabraknąć witaminy B6.
Kolejną ze skutecznych metod wartych zastosowania jest kompresjoterapia. W tym celu należy się zaopatrzyć w specjalne rajstopy, pończochy, podkolanówki lub opaski, o wskazanym stopniu ucisku. Są one tak zaprojektowane, aby zaktywizować przepływ krwi w naczyniach krwionośnych nóg, co zapobiega powstawaniu obrzęków. Elementy uciskowe mogą pomóc w poprawie krążenia, a tym samym zmniejszyć obrzęk.
Masaż. Bardzo skutecznym, przeciwobrzękowym, rodzajem masażu jest tzw. drenaż limfatyczny. Umiejętnie wykonany, działa pobudzająco na motorykę układu chłonnego, a tym samym na usunięcie obrzęków. Zabieg ten działa regenerująco na układ limfatyczny przywracając mu fizjologiczny drenaż tkankowy. W przypadku braku możliwości skorzystania z tej formy masażu, można wykonać masaż w oparciu o proste pomoce jakimi są rollery (różnego rodzaju wałki). Samodzielny masaż z wykorzystaniem rollera powinien być jednak skonsultowany z fizjoterapeutą.
Farmakoterapia. W walce ze spuchniętymi nogami można wspierać się leczeniem farmakologicznym. Specyfiki, które zawierają wyciągi roślinne, np. rutyna czy diosmina, w składzie posiadają liczne flawonoidy, aktywizujące pracę oraz strukturę naczyń krwionośnych. Dzięki nim naczynia stają się bardziej elastyczne, a tym samym wydolne, w efekcie przepuszczając na zewnątrz mniej wody. Poleca się preparaty, zawierające sporą ilość rutyny, ponieważ wpływa ona na uszczelnianie naczyń i poprawę krążenia. W kuracji można wspomagać się maściami i żelami z ekstraktem z kasztanowca lub arniki, jak również specjalnymi aerozolami chłodzącymi z hesperydyną czy mentolem. Ich zadaniem jest obkurczenie naczyń. W przypadku stosowania leków zalecana jest jednak konsultacja z lekarzem. Najważniejszym elementem terapii jest postawienie właściwej diagnozy, stąd wizyta w gabinecie lekarskim w celu ustalenia właściwego toru leczenia, stanowi w leczeniu czynnik wiodący. Zwłaszcza w przypadku stale utrzymującego się obrzęku. Puchnięcie nóg może być wynikiem chorób i problemów, które wymagają specjalistycznego leczenia. Gdy zachodzi podejrzenie, że u danej osoby występuje problem z układem krążenia, konieczne będzie zrobienie badań np. EKG, Doppler i echo.
Pamiętać należy, że nie leczymy obrzęku jako takiego ale jego przyczynę. Jeżeli potrzebujesz pomocy naszego fizjoterapeuty zapraszamy do KONTAKTU z naszym gabinetem fizjoterapeutycznym w centrum Rzeszowa.
Dobry fizjoterapeuta Rzeszów